Cyfrowe iluzje i utopie – digital illusions and utopias
teoria:
Agnieszka Wolny-Hamkało
Bawiliśmy się przez całą dekadę: traciliśmy grunt pod nogami, przeglądając się w pękniętych lustrach. Najpiękniejsze były dla nas zbankrutowane idee, drużyny, które przegrały. Iluzje, złudzenia, zniekształcenia rzeczywistości zjadaliśmy na śniadanie. Aż w końcu obudziliśmy się spóźnieni na wszystko, z przeraźliwym kacem, na skraju wyrobiska. Nasze zasoby zostały wyjedzone, jesteśmy zmęczeni. Praca i uzależnienia od iluzji pozbawiły nas witalności. Iluzja kojarzy się właśnie z tym: z gabinetem luster, z uwiedzeniem, z grą obrazów i znaczeń, a w końcu ucieczką od rzeczywistości. Czym w nowym świecie – w którym próbujemy odzyskać historię i sprawczość, zaangażować się w zmianę społeczną i zbudować nową, równą wspólnotę – mogłaby być iluzja? Istotny jest w niej przecież potencjał pola eksperymentalnego, wyodrębnionego miejsca do bezpiecznego próbowania nowych sposobów życia. Utopia zaś musi stracić swój narkotyczny charakter i zmienić się w horyzont zdarzeń – możliwie / niemożliwe doskonałe widmo dobrego świata, który chcielibyśmy zbudować.
Poetka, dramaturżka, autorka sztuk teatralnych, powieści i książek dla młodych dorosłych. Ostatnio wydała tom wierszy „Raster Lichtensteina” i powieść „Po śladach”. Autorka antologii opowiadań, kuratorka Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania. Nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia za „Spamy miłosne” i do nagrody Literacka Podróż Hestii za powieść "Po śladach". Laureatka nagrody IBBY za „Lato Adeli” (Książka Roku 2019). Teatr Polski we Wrocławiu i Teatr Muzyczny Capitol wystawiły jej sztuki, m.in. „Leśni. Apokryf” i „Wyzwolenie: królowe”. Redaktorka i współtwórczyni
poetycko-społecznego pisma „Zakład”. Doktorantka IBL PAN. Naukowo zajmuje się kampem w nowej poezji polskiej. Mieszka we Wrocławiu.
Kamil Kawalec
Poeta, muzyk, animator kultury. Współzałożyciel i redaktor środowiskowego magazynu poetyckiego ZAKŁAD. Założyciel Nieregularnego Środowiska (projektu poświęconego młodej poezji wrocławskiej). Autor publikacji „Reguły gry, antologia młodej poezji wrocławskiej 2020 r.”, za którą był nominowanydo nagrody WARTO 2021. Publikował m.in. w „Stonerze Polskim”, „Wizjach”, „ Malkontentach”, „Cegle”, „Kontencie”, „8. Arkuszu Odry”. Niedługo ukaże się jego książka „Wieża gabba”. Mieszka we Wrocławiu.
Bartosz Konieczny
Grafik, motion designer, VJ, video artist. W swojej pracy łączy geometryczne, często generatywne animacje z minimalistycznymi nagraniami wideo. Experymentuje z audioreaktywnością badając możliwości i metody synchronizacji dźwięku z obrazem wideo w czasie rzeczywistym. Jego hobby to akrobatyka. Mieszka i pracuje we Wrocławiu.
Piotr Wyrzykowski alias Peter Style ur. 1968 w Gdańsku, artysta, performer, scenograf.
Dyplom w Pracowni Intermedialnej „Pi” prof. Witosława Czerwonki, ASP Gdańsk gdzie aktualnie pracuje jako wykładowca na Wydziale Malarstwa.
Jest twórcą aplikacji mobilnych, wideo, performensów multimedialnych, instalacji interaktywnych, projektów internetowych, działań w przestrzeni publicznej.
Debiutował jako performer w 1990, (Galeria Wyspa) współtworząc duet Ziemia Mindel – Wurm. (z M. Rogulski).
W latach 90. aktywnie uczestniczył w gdańskim środowisku artystycznym, angażując się w działania współtworzące Nową Szkołę Gdańską. Był członkiem Stowarzyszenia Klub Inicjatyw Społecznych prowadzącego galerię C-14, współtworzył Fundację Otwarte Atelier (aktualnie CSW Łaźnia), był wiceprezesem Fundacji Wyspa Progress.
Jego aktualna aktywność z wykorzystaniem najnowszych technologii do kreowania globalnych partycypacyjnych performance jest rozwinięciem indywidualnych wystąpień z lat 90-tych.
Współzałożyciel i dyrektor artystyczny grupy C.U.K.T. (Centralny Urząd Kultury Technicznej), wykorzystującej prekursorsko zasięg Internetu do działań artystycznych (Kampania Prezydencka Wiktorii Cukt, 2001).
Jest autorem pionierskiej polskiej pracy internetowej (44, 1999) opartej na poczcie królów polskich Matejki.
Praca wideo („Beta Nassau” 1993) znajduje się w kolekcji Museum of Modern Art w Nowym Jorku.
Jego prace znajdują się również w kolekcjach i archiwach MSN w Warszawie, Muzeum Nowoczesnym we Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, NOMUS w Gdańsku, CSW Zamek i prywatnej kolekcji Pinchuk Center w Kijowie.
Robert Turło
Prace Rdzeń (Core) i Krawędź (Cage)
Zostały zrealizowane w 2022 roku.
Technicznie powstały w oparciu o klasyczne zjawisko zwane ”pepper ghost”.
Iluzoryczność efektu odbicia w szybie jest dopełniana przez iluzję techniki animacyjnej.
Skutkiem jest mieszanie dwóch ”rzeczywistości”; projekcyjnej i realnej, (choć zaaranżowanej).
Działanie to jawi mi się także jako rodzaj ”przestrzennego mappingu”.
Eksperyment formalny pobudza do z rozważań na tematy filozoficzne.
Działania w Pracowni Animacji i Działań Wizualizacyjnych, Wydział Grafiki ASP w Gdańsku
swiatloobiekty 2022
światlobiekty 2018
Grass i Chodowiecki (z Pracownią Animacji i Działań Wizualizacyjnych) 2017
Psy Grassa na ekranie wietrznym
Robert Turło
Reżyser, scenarzysta, animator. Autor wideoklipów oraz filmów animowanych. Laureat nagród, w tym:
Światowy Złoty Medal na New York Festivals (2005), nagrodę specjalną „REMI” w Houston (2007) czy nominację za film krótkometrażowy do „Złotej Palmy” w Cannes (1991).
Od 2003 roku Współpracuje stale ze studiem filmów animowanych w Poznaniu.
Od 2013 roku programuje i współprowadzi otwartą edukacyjną pracownię warsztatową "Animowana Łaźnia" przy CSW Łaźnia w Gdańsku.
Od 2016 roku Prowadzi Pracownię Animacji i Działań Wizualizacyjnych na wydziale Grafiki ASP w Gdańsku. Tam oprócz doświadczeń realizacyjnych animacji filmowej, dużo uwagi poświęca się poszukiwaniu nietypowych form projekcji materiałów animacyjno–filmowych.
Badania dawnych i nowych pomysłów przedstawiania ruchomego obrazu wychodzą poza tradycyjny sposób jego prezentacji (standardowy ekran).
Elementami dynamicznych działań graficznych stają się nietypowe materiały i obiekty oraz przyroda i zjawiska otaczającej nas rzeczywistości, takie jak wiatr, woda, przestrzeń.
Wnoszą one naturalny aspekt nieprzewidywalnej generatywności.
„Mózg – odczytywany jako Człowiek i Jego Pamięć.” Stany mentalne jako produkt mózgu, rozważane jako jako możliwości komunikacji wizualnej, jakim ostatecznie stać ma się powołanie obiektu fizycznego. Proces wprowadzający do odwiecznego dylematu dotyczącego problematyki: umysł-ciało; ciało-dusza. Stany mentalne przypisywane nie tylko strukturze mózgu, ale także sztucznej inteligencji. Qualia w sztuce wizualnej – związki z psychofizjologią widzenia. Odkąd stało się oczywistym, że fale słyszalne i widzialne są tym samym rodzajem fal, wyzwolonych wskutek ruchu kwantów w atomach, teoretycznie możliwe staje się zbudowanie obiektów z miejskich zanieczyszczeń hałasem, jaki wytwarzany jest przy autostradach, lotniskach, stacjach kolejowych, wszelkich pracach budowlanych. Istnieje teoretycznie możliwość przemiany hałasu w energię elektryczną – w baterie lub światło. Hałas jest wpisywany w ludzką psychikę, jako że absolutna cisza prowadzi do halucynacji, bólu, a ochotnicy testujący najcichsze miejsce na Ziemi – w laboratorium w Orfield w USA – wytrwali w takiej komorze tylko 45 minut. Podobnie – jak mechanizmy obronne ludzkiej psychiki, podobnie jak narzędzia artystycznej artykulacji są wpisane w zdrowie ludzkiego gatunku. Przystosowanie mózgu ludzkiego do hałasu jest wynikiem ewolucji.
BIO Głównym polem badań artystycznych Katarzyny Kujawskiej-Murphy jest przestrzeń i czas w kontekście psychofizjologii postrzegania. Wizualizowane jest to instalacjami do-przestrzennymi. Artystka eksploruje też społeczne aspekty egzystencji człowieka w psychologii miasta. Bliska jej estetyka modernizmu i konstruktywizmu oraz sztuka video lat 60. i 70. charakteryzuje jej działania rysunkowe, instalacje i filmy. Katarzyna Kujawska-Murphy jest absolwentką dwóch uczelni artystycznych: Central Saint Martin’s College of Art and Design w Londynie i Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny im. M. Abakanowicz), gdzie jest kierownikiem I Katedry Rysunku i prowadzi zajęcia na Wydziale Malarstwa i Rysunku. W 2010 r. otrzymała odznaczenie państwowe: „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Jest laureatką Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (Ogólnopolski Przegląd Malarstwa, Promocje’97, Legnica – Najlepszy Dyplom). Uczestniczyła jako prelegent w międzynarodowych sympozjach, m. in. w Columbia University oraz w School of Visual Arts w Nowym Jorku, gdzie w kooperacji z Fundacją Kościuszkowską zrealizowała projekt i wystawę: „Cisza w zwolnionym tempie” w Lou Reed Studio w Westbeth. Wystawia w Polsce, za granicą, głównie w Anglii, Japonii, Korei Południowej, Niemczech (m.in. BAUHAUS School-Dessau), Włoszech, USA, Ukrainie, Taiwanie. Jest kuratorką wystaw międzynarodowych, m.in. Regeneracji Zapomnianych Dzielnic Poznania, festiwali artystycznych we współpracy z ośrodkami w Londynie, Berlinie i Osace. Od 20 lat promuje polską sztukę współczesną za granicą, głównie w Japonii.
Obszar moich badań odnosi się do utopijnych wizji rzeczywistości, ale również prognoz, jakie towarzyszą ich powstawaniu. Badając kody językowe obrazów cyfrowych, staram się za ich pomocą dostrzec iluzje współczesnych wartości cywilizacyjnych. To również próba zmierzenia się z wyzwaniami, jakie na nas czekają w najbliższej przyszłości. Jest ona spojrzeniem na nas samych i pytaniem gdzie jest nasze miejsce w przyrodzie do jakich zmian doprowadzamy każdego dnia. Specyfika pracy z cyfrową materią.
W swoich realizacjach, dokonuję szczegółowej analizy obrazów analogowych, których strukturę staram się przełożyć na język cyfrowy w taki sposób, by absurd odczuwany w wirtualnej rzeczywistości, nabrał sensu i zyskał poszerzoną perspektywę percepcji świata.
Czym jest dla Ciebie technologia?
Technologia jest dla mnie pewnego rodzaju pułapką. Cyfrowe nośniki rejestrujące obraz nie nadążają za dynamicznie zmieniającą się naturą. Jednocześnie zakłócają ją, nie pozwalając dostrzec tego co stałe, lecz wkrótce może ulec erozji. Dramatyczne wyzwania współczesności i często ubogie interpretowanie natury poprzez środki masowego przekazu uniemożliwiają dogłębnie rozumienie przeszłości, teraźniejszość i przyszłości.
Miejsce oryginału w przestrzeni cyfrowej
Postęp technologiczny niesie za sobą zagrożenia, o których pisał m.in. Paul Virilio i Jean Badrullard. W swoim obszernym artykule „ Maszyna widzenia”, P. Virilio pisze, że na skutek ogromnego przyspieszenia rozwoju technologicznego, straciliśmy możliwość bezpośredniego kontaktu z rzeczywistością. Nasza percepcja uzależniona jest od maszyny i w znacznym stopniu została zapośredniczona przez media. „Maszyny widzenia” umożliwiając nam postrzeganie na odległość, zastępują naszą bezpośrednią percepcję.
Według Jeana Baudrillarda, rzeczywistość nie istnieje, obecny jest natomiast proces „nabierania rzeczywistości” przez znaki. Francuski filozof uważał, że żyjemy w epoce znaków, które nie odsyłają do poza samym sobą. Są one wszechobecne i pojawiają się w każdej dziedzinie życia, udając rzeczywistość. Symulakry, czyli obrazy, nie mające jakiegokolwiek związku z rzeczywistością pochłaniają ją, naśladując ją w taki sposób, że trudno jest rozróżnić kopię od oryginału, rzeczywistość od jej przedstawienia. „Rzeczywistość wytwarzana jest ze zminiaturyzowanych komórek, matryc i jednostek pamięci, z oprogramowania – i może z ich pomocą być reprodukowana nieskończoną ilość razy. (...)
Wizje przyszłości
Być może w przyszłości czeka nas cyberwojna światowa, która według niektórych już się zaczęła. Bronią w tej wojnie są wirusy i robaki szpiegujące, paraliżujące działania firm i państw, niszczące infrastrukturę internetową, bez której nie może działać współczesna gospodarka i nie mogą funkcjonować społeczeństwa. Stronami w tej wojnie są nie tylko państwa, ale też niezidentyfikowane grupy terrorystów.
„Styggforsen”
W swojej realizacji "Styggforsen", przedstawiłem wodospad zlokalizowany na skraju krateru uderzeniowego jeziora Siljan, wydrążony przez meteoryt ok. 377 milionów lat temu Doznanie tej spektakularnej, magicznej i „widowiskowej” siły natury, sprowokowało mnie do refleksji na temat miejsca człowieka w przyrodzie.
Cyfrowe nośniki rejestrujące obraz nie nadążają za dynamicznie zmieniającą się naturą. Jednocześnie zakłócają ją, nie pozwalając dostrzec tego co stałe, lecz wkrótce może ulec erozji. Dramatyczne wyzwania współczesności i często ubogie interpretowanie natury poprzez środki masowego przekazu uniemożliwiają dogłębnie rozumienie przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.
